تغيير در سبك زندگي مدرن كنوني تعامل والدين و فرزندان را دچار مشكلات بسياري كرده است.
نسل گذشته در فضايي متفاوت از فضاي كنوني زندگي ميكرد. بيشتر خانوادههاي جوان همراه پدربزرگ و مادربزرگ و ديگر اعضاي خانواده بسر ميبردند و هر كدام از اعضا، حامياي قوي براي يكديگر بشمار ميآمدند. كودكان نقش مشخصي در خانواده داشتند و در كارهاي خانه كمك ميكردند. اين فعاليتها گاه به تعامل زيادي با والدين منجر ميشد تا جايي كه كودكان نه تنها مهارتهاي فردي را ميآموختند بلكه حس مسئوليتپذيري نيز پيدا ميكردند كه به نوبه خود به شكلگيري اعتماد به نفس در آنها ميانجاميد. بعد از كار روزانه نيز اعضاي خانواده، شب را دركنار هم ميگذرانيدند.
امروزه تغييرات زيادي مانند كار كردن طولانيمدت بيرون از منزل، جداشدن از الگوي خانواده گسترده، جدا شدن خانواده از جامعه، افزايش ميزان طلاق، سوءمصرف مواد مخدر و نقش برجسته وسايل ارتباط جمعي نظير تلويزيون و اينترنت در زندگي؛ تعامل والدين و فرزندان را دچار مشكل بسيار كرده است. نداشتن نقش معنادار كودك در خانواده و تعاملات ناچيز با والدين مانع ايجاد حس مسئوليت، خودانضباطي، ايجاد ارزشها، قضاوت خوب و اعتماد به نفس در كودك ميشود.
با وجود استرس بالا در جامعه فعلي والدين بايد سعي كنند كه محيط خانه را آلوده به آن نكنند و رفتارهايي مانند خشم و نداشتن تحمل، گوشهگيري و سوءمصرف مواد مخدر را نشان ندهند زيرا كودك نياز دارد كه والدين را در جايگاهي ببيند كه از عهده مشكلات برميآيند.
قوانين و عادات و ساختار را حفظ كنيد
محيط خانه مثبت براي خود قوانيني دارد. اگرچه رعايت اين قوانين، خشن و نامطلوب به نظر ميرسد ولي استفاده از آنها در حد متوسط باعث عملكرد مؤثرتر در خانه ميشود. قوانين خانه بايد واضح و ساده باشد و شامل يك ليست طولاني از بايدها و نبايدها نشود.
آداب و رسوم خانوادگي را حفظ كنيد
با حفظ سنتها فضاي خانه مثبتتر ميشود. به عنوان مثال در ايام تعطيلات ميهمانيهاي خانوادگي برقرار باشد و يا اينكه هرشب زمان خاصي دورهم جمع شويد و هركس درمورد كاري كه آن روز انجام داده صحبت كند. بايد سعي كنيد اين سنتها توجه كودك را به خود جلب كند و در نتيجه به آنها علاقمند شود.
اهميت ارتباط با پدر و مادر
اختلافات مكرر و شديد والدين به طور قطع به كودكان آسيب ميزند. مشاهده تعارضات شديد براي كودك بسيار مضر است. اگر گاهي والدين در يك مورد خاص باهم تفاهم ندارند، ميتوانند با برخورد مناسب خود، مهارتهاي حل مشكل را به كودك بياموزند. پدران نيز بايد در زندگي كودك، فعال باشند و خود را از پرورش و تربيت كودكان كنار نكشند.
اردلان سلگي - رشته روانشناسي باليني/ گروه سلامت رواني اجتماعي اعتياد و الكل مركز بهداشت استان همدان