نقش حوزه بهداشت در بلایا، نقشی غیر قابل انکار و حیاتی است که هر چهار فاز مدیریت بلایا شامل پیشگیری و کاهش آسیب، آمادگی، پاسخ و ارزیابی در آن از اهمیت زیادی برخوردار است.

نظام سلامت برای مقابله با بلایا علاوه بر پیشگیری و کاهش آسیب؛ بر آمادگی تأکید دارد که تحقق آن مستلزم اجرای برنامه توسط مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه‌هاست و مشارکت تمام گروه‌ها و واحدهای فنی و اجرایی را می‌طلبد. بنابراین لازم است معاونت بهداشتی دانشگاه، پیگیری و هماهنگی‌های لازم را در خصوص ایجاد گروه مدیریت و کاهش خطر بلایا که مسئولیت کمیته بهداشت در مدیریت بحران را برعهده دارد، انجام دهد. حیطه کاری این واحد بیشتر از طریق اقدامات لازم برابر برنامه عملیاتی تدوین شده براساس موارد زیر است.

الف) پیش از وقوع بلایا (Mitigation & Preparedness)

برنامه‌های عملیاتی پیش از وقوع حوادث و بلایا شامل تهیه و تدوین EMERGENCY OPERATION PLAN) EOP) یا همان برنامه عملیات اضطراری، تشکیل تیم‌های (ICS (INCIDENCE COMMOND OF SYSTEM یا همان سامانه فرمان‌دهی حوادث، ارزیابی آسیب‌پذیري و آمادگی تسهیلات و منابع بهداشتی، اجراي اقدامات کاهش آسیب‌پذیري و ارتقاي آمادگی تسهیلات بهداشتی، جلب مشارکت عمومی براي اجراي برنامه‌هاي سلامت‌محور در جهت کاهش خطر بلایا، آگاه‌سازي عمومی درباره راهکارهاي ارزیابی و کاهش خطر بلایا، تدوین برنامه پاسخ هماهنگ و موثر با مشارکت سایر بخش‌ها، ذخیره‌سازي لوازم و ملزومات ارائه خدمت بهداشتی اولیه در فاز پاسخ، استقرار فرآیند سامانه هشدار اولیه مخاطرات در بخش تسهیلات بهداشتی، اجراي برنامه‌هاي آموزش تخصصی براي مدیران و کارکنان بهداشتی و اجراي تمرین‌هاي آمادگی بلایا در بخش تسهیلات بهداشتی و جامعه است.

ب) فرماندهی و مدیریت تیم‌ها و واحدهای عملیاتی در زمان وقوع بلایا (Response)

این برنامه‌ها شامل ارزیابی سریع آسیب‌ها و نیازهاي تسهیلات بهداشتی، ارزیابی مستمر نیازهاي بهداشتی جمعیت آسیب‌دیده، ارائه مراقبت‌هاي بهداشتی اولیه هماهنگ، بموقع و موثر و پایش و ارزشیابی اثربخشی ارائه مراقبت‌هاي بهداشتی اولیه است.

ج) پس از وقوع بلایا (Recovery)

برنامه‌های عملیاتی پس از وقوع بلایا شامل تدوین برنامه بازیابی تسهیلات بهداشتی با رویکرد توسعه پایدار، بازسازي تسهیلات و بازتوانی برنامه‌هاي بهداشتی آسیب‌دیده، مشارکت در تدوین و اجراي بازتوانی روانی و اجتماعی جامعه و پایش و ارزشیابی اقدامات فاز بازیابی بلایاست.

گروه مدیریت بحران و کاهش خطر بلایا، معاونت بهداشتی دانشگاه