به گزارش وب‌دا همدان، مهندس حسن احمدی مدیر گروه کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه همه ساله با نزدیک شدن به پایان سال و عید نوروز فعالیتهای مربوط به نظافت منازل افزایش یافته و به تبع آن استفاده از مواد شوینده، سفید کننده و جرم گیر زیاد می شود و با توجه به مخاطرات بهداشتی و ایمنی استفاده از این مواد، توجه به توصیه ها و نکاتی می تواند ضمن حفظ سلامت، ریسک مواجهه با این مخاطرات را بطور قابل ملاحظه ای کاهش دهد اظهار کرد: بسیاری از این مواد بدلیل ماهیت عملکردی خود در لکه بری و سفید نمودن و ضدعفونی کردن سطوح از مواد شیمیایی با پایه اسیدی یا بازی و ... مانند آمونیاک  استفاده می نمایند که با توجه به محرک بودن آنها  تماس پوستی یا مواجهه استنشاقی با این مواد می توانند سبب ایجاد  تاثیرات مخربی بر سیستم های بدن انسان بگذارد.

وی افزود: پس از خرید، این مواد را در جای مناسبی دور از دسترس کودکان قرار دهید. قرار دادن این مواد در آشپزخانه بخصوص در کابینت‌های پایینی که کودکان دسترسی راحت تری به آنها دارند، بدلیل کنجکاوی  زیاد کودک می تواند ریسک مخاطراتی مانند نوشیدن این مواد توسط کودک را افزایش دهد. همچنین هرگاه در هنگام استفاده از این مواد زنگ تلفن یا درب منزل بصدا در آمد و کودک شما هم در منزل حضور دارد هرگز کودک را با این مواد تنها نگذارید و تا هنگام مراجعت دوباره کودک را همراه خود ببرید.

مدیر گروه کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: همچنین هنگام استفاده از مواد جرم گیر و سفید کننده حتما از دستکش و عینک استفاده نمایید تا از تماس پوستی و پاشش قطرات این مواد به داخل چشم جلوگیری گردد. مواد شوینده هم بدلیل وجود آنزیم هایی که خاصیت چربی زدایی دارند می توانند سبب از بین رفتن چربی موجود در پوست دست شده، پوست دست را خشک نمایند.

وی بیان کرد: استفاده از ماسک های تنفسی رایج مانند ماسک های یکبار مصرف گرچه ممکن است در کاهش بوی ناشی از این مواد موثر باشد، اما در کاهش مواجهه استنشاقی با این مواد تاثیری ندارند زیرا قطر بخارات مواد شیمیایی بسیار کوچک تر از قطر خلل و فرج ماسک های یکبار مصرف می باشد و به راحتی از آنها عبور می کنند. در صورت استفاده از این ماسک ها فرد با تصور اینکه ماسک از او محافظت می نماید خود را به راحتی در معرض بخارات این مواد قرار می دهد. در صورتی که از این مواد جهت نظافت مکان های سربسته مانند دستشویی و توالت استفاده می شود حتما پنجره را باز نمایید در صورت عدم وجود پنجره، درب آنها باز باشد و سیستم تهویه روشن شود تا از تجمع بخارات این مواد در محیط کاسته شود.

احمدی با تأکید بر اینکه  هرگز مواد سفید کننده و جرم گیر را با هم مخلوط نکنید زیرا بر اثر فعل و انفعالات مواد شیمیایی با هم، سمیت این مواد افزایش می یابد افزود: همچنین از مخلوط کردن این مواد با آب داغ خودداری نمایید، زیرا حرارت سبب افزایش فعل و انفعالات شیمیایی شده بر میزان متصاعد شدن بخارات مواد شیمیایی می افزاید، همچنین باید بدانیم استفاده از این مواد توسط افرادی که بیماری های سیستم تنفسی مانند آسم داشته یا دچار آلرژی می باشند، می تواند سبب تشدید بیماری شود بنابراین باید در استفاده از این مواد احتیاط کنند. 

وی در ادامه عنوان کرد: در صورت پاشیده شدن این مواد بر روی چشم حداقل 15 دقیقه چشم را با آب فراوان شستشو داده سپس به چشم پزشک مراجعه نمایید زیرا این مواد می توانند آسیب های جبران ناپذیری به قرنیه وارد نمایند بنابراین قبل از استفاده از مواد سفید کننده، جرم گیر و .....حتما برچسب روی ظرف این مواد را مطالعه نمایید این برچسب حاوی اطلاعات مفیدی در زمینه نکات ایمنی و بهداشتی و کمک های اولیه در خصوص تماس با این مواد هستند.

مدیر گروه کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه باید این واقعیت را پذیرفت که  عدم توجه به توصیه ها می تواند مصرف کنندگان از این قبیل فراورده های بهداشتی را با آسیب های ناگوار، آن هم در  آستانه سال نو مواجه سازد تصریح کرد: تماس های مکرری که  مواد پاک کننده با پوست برقرار می کنند، می تواند موجب التهاب ، درد و سوزش شود و با تحریکی که در مخاط تنفسی ایجاد می کنند، می تواند موجب سرفه و گلودرد شود.

وی همچنین با بیان اینکه اصولا استفاده از مواد شیمیایی در محیط های تاریک می تواند مشکل آفرین باشد به همین دلیل هنگام مصرف مواد شیمیایی باید اطلاعات موجود روی  محصول را در نور کافی مطالعه و پس از آن به مصرفش اقدام کرد گفت: استفاده از موادشیمیایی پاک کننده باید محیط های با تهویه مناسب ودر معرض جریان هوا باشد. بنابراین اگر محیط هم بسته بود باید از باز بودن درها و پنجره ها اطمینان حاصل کرد، اما اگر هوا آنقدر سرد بود که  این امر مصرف کننده را به دردسر می انداخت، باید زمان شستشو را به زمان بهتری موکول کند.

احمدی ادامه داد: اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهرنمک و سفید کننده ها با  بخارات و گازهای ناشی از این اختلاط  بسیار سمی خواهد بود و حتی امکان  خفگی وجود دارد بر این اساس در زمان نظافت سطوح و استفاده از ترکیبات شوینده و پاک کننده، استفاده از دستکش لاستیکی ، لباس آستین بلند، شلوار بلند، جوراب، کفش جلوبسته و ماسک ضروری است.

وی با بیان اینکه بهتر است بعد از هربار استفاده از شوینده ها، درب آنها را دوباره بست و در مکانی خنک و دور از تابش نور قرار داد گفت: همچنین کودکان، افراد دارای آسم و سایر بیماری های تنفسی را  هم باید از معرض این مواد به شدت آسیب پذیر دور نگه داشت

**چه اندام هایی بیشتر به شوینده ها حساس هستند؟

مدیر گروه کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان در پاسخ به این سوال اظهار کرد: عموما تماس با شوینده ها به صورت خوراکی، پوستی و تنفس اتفاق می افتد، که در این میان عوارض موضعی بیشتر در خور اهمیت هستند. بافت تنفسی و چشمی بیشتر درمعرض این اثرات مخرب موضعی قرار دارند.

وی با بیان اینکه مسمومیت خفیف و شدید باترکیبات شوینده ها علایمی را ایجاد می کند تشریح کرد: آثار اولیه این محصولات، سوزش مخاطی و بافتی است که باتخریب غشای لیپیدی صورت می گیرد. احتمال آسیب باافزایش غلظت بیشتر می شود به نحوی که عموما در غلظت های بیشتر از 5.7 %جراحات شدید اتفاق می افتد.

احمدی خاطرنشان کرد: در مسمومیت های خفیف تا متوسط بسته به نحوه ی مواجهه ممکن است سوزش و تحریک مخاط دهانی و چشمی و پوست اتفاق بیفتد. اسهال و استفراغ و دردهای شکمی گاهی بعداز مواجهه خوراکی اتفاق میفتد. مشکلات حاد تنفسی و سرکوب سیستم اعصاب مرکزی وشوک و کما هم به ندرت ممکن است رخ دهد اما در صورت بروز مسمومیت شدید خوردن محلول غلیظ می تواند منجر به ایجاد سوختگی در دهان، حلق و مری شود. عوارض چشمی در حالت وخیم ممکن است تاآسیب شدید قرنیه پیش رود .

  وی با تأکید بر اینکه خانه تکانی های عید نوروز و بی توجهی بانوان به برخی نکات بهداشتی و استفاده نا به جا و بدون آگاهی از مواد شوینده و پاک‌کننده‌های شیمیایی می‌تواند خطرات جبران‌ ناپذیری در پی داشته باشد، عنوان کرد: ترکیب مواد شیمیایی در هنگام خانه تکانی مرگ آور است در خانه‌تکانی‌ها از ترکیب و اختلاط مواد شیمیایی مثل جوهرنمک، سفیدکننده‌ها و لکه‌برها به شدت خودداری شود چون بخارها و گازهای ناشی از آن بسیار سمی و خفه‌ کننده است.

احمدی تأکید کرد: مواد شیمیایی هرگز نباید در ظرف مواد خوراکی مانند نوشابه ریخته شود زیرا این عمل موجب می شود کودکان به اشتباهی آن را بخورند و دچار مسمومیت شدید شوند و در هنگام استفاده از فرآورده‌های شیمیایی و شوینده باید برچسب روی بسته‌بندی با دقت مطالعه شود و این نکته مورد توجه قرار گیرد که استفاده از داروها و مواد شیمیایی در تاریکی می‌تواند خطرناک باشد.

وی در پایان تأکید کرد: در صورت بلع یا استنشاق مواد غیرخوراکی و سمی باید با مرکز اورژانس ۱۱۵ یا مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم ۱۹۰ تماس گرفته شود.